100 GODINA LOVAČKE ORGANIZACIJE U STAROJ PAZOVI

U situaciji kada o počecima organizovanog lova u našem mestu, nema mnogo pisanih podataka a o tim vremenima nema živih učesnika, – u pisanju smo se oslonili na staru hroniku o Staroj pazovi i monografiju o lovstvu u Vojvodini za vreme od 1922-1992 godine Lovačkog Saveza Vojvodine, u kojoj se na nekoliko mesta pominje lovačka organizacija iz Stare Pazove, čiji smo mi naslenik kao Lovačko Društvo „Stara Pazova“.

Osnovani u Opštini Stara Pazova koja se prostorno nalazi sa svojih 351 km2 u jugoistočnom delu Srema na vrlo povoljnom geografskom položaju. Teritoriju Opštine, a posebno naselja Stara Pazova, i presecaju važni, drumski, železnički i rečni putevi, pa očigledno je da nikad nismo mogli da imamo bogato lovište jer divljač traži mir i veliki prostor.

Ipak, prema raspoloživim podacima iz hronike u mestu, u delu o druđtvenim i strukovnim organizacijama stanovnika Stare Pazove nalazimo tekst: „Lovačko udruženje osnovano je 1910 godine. Istovremeno je zakupilo lovište na prostoru Jarkovac između Inđije i Stare Pazove. Ovaj prostor je svojina nekih porodica iz Sremskih Karlovaca, čijim ga je precima darovala Marija Terezija. Lov ne postoji kao grana privrede nego kao zabava i sport članovima Lovačkog udruženja. Na lovištu od divljači ima: zečeva, fazana, jarebica i prepelica“.

Dakle, iz pisanog dokumenta nesumljivo proizilazi da smo osnovani pre 100 godina, neki izvori govore i da imamo još 7 godina od odnivanja više, ali treba prihvatiti ono što je zapisano, pa imamo privilegiju da se ponosimo proslavom stogodišnjeg postojanja, čime se ne može pohvaliti mnogo Društava. Za vreme postojanja bavili smo se lovom u više država, a nismo se premeštali od doseljavanja u XVII-XVIII veku, preko naše teritorije prošle su razarajući je više ili manje vojske 2 svetska rata, više mobilizacija i manjih sukoba. Sve to nije poremetilo stalni razvoj mesta, dobe odnose mežu ljudima – meštanima, različitih nacionalnosti, običaja i kultura u čemu je naše Društvo od postanka pa do danas za primer.

Za godine iz XIX veka imamo o nama sledeće pismene podatke:

• 1922 godine Savezno Lovačko Društvo na terenu Sreza – Kotara Stara Pazova, na prostoru od Kupinova do okoline Sremskih Karlovaca ima oko 200 članova i lovnu površinu od 102.000 katastarskih jutara.

• 1924 godine od Viših lovačkih organa traži 200 primeraka društvenih pravila za svoje članove i prema istim podacima zakupljuje za lov celu teritoriju tadašnjeg sreza….

• 1928-1929 godine u Saveznoj upravi za Vojvodinu, podpredsednik je između ostalih Nikola Janković iz Stare Pazove;

• 1931 godine na svojoj redovnoj glavnoj Skupštini održanoj 31.07.1931. godine vrši reorganizaciju Društva i konstituiše upravu na čelu sa predsednikom dr. Viktor Rup – kraljevski javni beležnik, podpredsednik je Sima Ivković, blagajnik je ing. Dušan Ivković i članovi: Julio Galanta, Đoka Bektaš, Ljuba Popović, Jozef Šago, Filip Lepherc, Jova Milanović, Nikola Mudrić, Dragoslav Ilić, Žika Jovanović, i Sava Ogrizović.

Nadzorni odbor čine: Samko Babik, Mladen Marinković i Žika Blagojević;

• 1932 godine Savezno lovačko društvo iz Stare Pazove ima lovni teren od 102.000 kj.a njegovih 115 članova je ubilo u sezoni lova 2433 zečeva, 236 jarebica itd…

• 1935 godine 55 članova na zakupljenih 8.600 kj ulovilo je 1817 zečeva i 126 jarebica.

• 1936 godine članovi Društva na 86.023 kj. sa 55 članova ulovilo je 1817 zečeva, 125 jarebica, 117 prepelica, 665 divljih pataka, 33 mišara, 101 jastreba, 31 sovu, 33 gavrana, 304 vrane i svrake, 2 divlje mačke i 55 mačaka skitnica,

• 1938 godine na 113.218 kj lovišta, sa 88 članova ulovilo je 1.879 zečeva, 93 jarebice, 5 fazana, 357 prepelica, 6 šljuka, 387 divljih pataka, 41 psa-lutalicu i 15 mačaka-lutalica.

Početkom rata 6 aprila 1941 godine, zamire svaka aktivnost, a kraj rata mnogi od lovaca nisu preživeli.

Aktivnost lovaca posle rata počinje krajem 1945 godine i početkom 1946 godine. Nema tačnih podataka o broju članova, ali postoji podatak da pušku ima svaki treći lovac, da se one posle lova nose u Stanicu Milicije i uoči lova odatle uzima. Istom puškom love više lovaca u određenom vremenu, uz ugovoreni raspored. Postoji organizacija u dve grupe, tzv. srpska i slovačka, ali u svakoj od istih ima Slovaka ili Srba, pa podela na te dve grupe nije imala neki drugi karakter, pa kada su se grupe objedinile u Društvo, bilo je onih iz obe grupe koji su se protivili novoj organizaciji jer napuštaju prethodnu grupu, u kojoj su se lepo družili.

Iz tog perioda uz mogućnost slučajnog izostavljanja, jer deo dokumentacije iz tog perioda je nažalost nepronađen, – pominju se: Opavski Jano, Opavski Benko, Poljovka Šimo – otac našeg najstarijeg lovca, Poljovka Šima Šima, Ilija Dudić, Dušan Klipa, Petar Kuzmanović- Lala, Miško Dolinaj, Mile Racić, Toša Lapčević, Ciga Jovanović, braća Rapajić.

Sedište društva ne postoji, pa se sastaju u hotelu Srem, Vatrogasnom Domu, službenim prostorijama Zemljoradničke Zadruge.

Razvojem zemlje, Oštine i Stare Pazove i Lovačko Društvo unapređuje svoje aktivnosti pa traži način da reši smeštaj, traži docnije od radnih organizacija, dobija ih od PD „Napredka“ u drugih, a 13. februara 1977 gdoine godišnja Skupština donosi Odluku o izgradnji strelišta i montažne barake na prostoru ispred sadašnjeg Doma.

U to vreme aktivnošću se ističu: Kuzmanović Petar, Selena Pajica, Dolinaj Martin – Gaja, Micić Momčilo, Poljovka Miša – mlađi, Tabaković Slobodan, Obradović Ljubiša, Rada Rapajić, Kovačević Ivan Zvonko, Raško Babik, Borovac Ratko, Filip Janko, Domonji Martin – Džajko, Malko Jan, Anić Miroslav, Steva Grujić, Dušan Vranić, Dušan Azlen, Vlajko i Veljko Ivančević, Malko Jano i drugi.

Veliki doprinos u razvoju Društva, unapređenju veštine lova i lovne discipline doprineli su lovnici: Rapajić Rada, Micić Momčilo, Domonji Martin – Džajko, Dolinaj Martin-Gaja, Ivan Kovačević, Branko Momčilović, Viktor Rajnpreht, Bora Kolarević, Vlada Strejček, Pačanin Petar, Domonji Jan-Vukas, Malko Miroslav, Sava Savić i Radivojević Branislav – Gedža.

Na unapređenju organizacije Društva, obavljajući administrativne poslove, predano su radili sekretari Opavski Benko, Racić Mile, Raško Babik, Ratko Borovac, Uzelac Slavko, Takač Vladimir i sada Borovac R. Branislav, a Vidović Siniša i Dragan Đurić na izradi potrebnih normativnih akata Društva i Opštinskog Udruženja.

Društvom su zajedno sa članovima izabranih organa rukovodili u poslednjih 50 godina predsednici u jednom ili dva mandata: Dudić Ilija, Petar Kuzmanović-Lala, Ivan Kovačević, Malko Janko, Šterić Ljubink, Šarkezi Miroslav, Barački Borislav, Vidović Siniša, Kolarević Bora, Gavrilović Petar i sada uzelac Slavko.

Lovačko društvo je učestvovalo aktivno u životu mesta i Opštine. Članovi društva nesebično su davali zapaženi lični i kolektivni doprinos u radosnim trenucima i proslavama, ali i u teškim vremenima u kojima je pretila ratna opasnost ili je došlo do neprijateljstva na teritoriji zemlje i neposredno na teritoriji naše Opštine / rat 1991-1995 i agresija NATO Pakta na našu zemlju 1999. godine.

Mesto i Opština su često bili donatori mnogih naših manifestacija i akcij, na čemu smo im zahvalni.

U očuvanju imovine i lovišta uvek smo imali svesrdnu pomoć organa OUP i opštinskih nadležnih organa.

Veliki je doprinos članova društva u organizovanim i zajedničkim akcijama pošumljavanja i uopšte unapređenju zaštite i uređenja naše prirodne okoline.

Velika su ulaganja i izdvajanja za oboga ćenje lovišta kupovinom od fazanerija u Vojvodini fazanskih pilića ili odraslih fazana, pošto nisu uspeli napori iz 1960-1965 godine da se organizuje sopstvena proizvodnja fazanskih pilića ležanjem fazanskih jaja pod kvočkama, a pod kvočkama, a podcenjeni su prethodni solidni rezultati u prihvatu i gajenju do pred lovnu sezonu, fazanskih pilića u vrlo dobrom objetu – prihvatilištu u potezu Jedovac, pa bi u tom pravcu Društvo u narednom periodu trebalo da delimično promeni svoje aktivnosti.

Lovište od 6.468 ha sa preko 26 ha šumica – remiza, prostornim prihvatilištem za smeštaj 1.000 – 1.500 fazanskih pilića, lovačkim domom koji je solidno opremljen i koji treba završiti u najskorije vreme, u neposrednoj blizini aerodroma i dr. uslovima – pokazuje da postoje ozbiljni uslovi da se društvo usmeni zajedno sa Opštinom u lovni turizam kombinovan sa lovom divljih pataka na reci Dunav i drugim sadržajima.

To može u veće angažovanje ovo društvo sa svojih 96 članova i članom podmlatka – Đurić Ivanom, Filip Rastislavom.

U okviru Društva radi uspešno Kinološka grupa koja je među prvim lovačkim društvima još u periodu 1955-1960 godine kupila i uvezla prva prvoklasna grla lovnih pasa – kratkodlakih nemačkih ptičara da bi u narednim godinama u smislu odgoja tih pasa bili među najboljim društvima u Vojvodini i Jugoslaviji. U radu na unapređenju kinologije naročito su se isticali Ivan Kovačević i Kolarević Bora, pa zahvaljujući radu još mnogih drugih i vlasnika pasa, društvo danas ima solidan broj lovnih pasa rase kratkodlaki nemački ptičar, oštrodlaki nemački ptičar, epanjol-breton i engleski seter. Na takmičenjima u organizaciji Kinoloških sekcija naši lovci su ostvarili zapažene rezultate, svake godine organizuju smotru pasa i ispit urođenih osobina, a bilo je organizovano i utakmica B tipa za pse ptičare.

Svake godine se održava takmičenje u lovno-kinološkom kupu, a naš član Kolarević Bora bio je prvak Srbije 2007 godine.

U okviru lovačkog društva osnovana je u periodu 1950-1955 godine trap sekcija koja je raspolagala u početku rada sa dve mašine.

Lovačko društvo u Staroj Pazovi imalo je na prostoru neposredno uz sadašnji lovački dom izgrađeno olimpijsko strelište sagrađeno sredstvima društva 1954. godine na kome su se održavala takmičenja, takmičenja saveznog ranga, međudržavna takmičenja i sl.

Tokom 1957 godine trap sekcija se odvojila od lovačkog društva pa su članovi iste osnovali streljački klub „Jedinstvo-trap“ za lovno streljaštvo.

Streljište izgrađeno 1954 godine iz bezbednosnih razloga jer je mesto širilo, moralo se izmestiti, pa je napravljeno novo strelište 1988. godine u potesu Jedovac, koje se nalazi u blizini međunarodnog puta.

Ostalo je zabeleženo da je prvi metak na glinene golubove ispalio član lovačkog društva – Petar Kuzmanović – Lala.

Članovi ovog kluba u proteklom periodu osvajali su mnoga domaća i strana priznanja, pa su 1995. godine članovi kluba u sastavu ekipe Srbije zauzeli 15-16 mesto u Svetskom kupu.

Član kluba Rajnpreht Viktor prvak je Srbije 2009. godine, a junior Havran Miroslav bio je prvak države u takmičenju 1997-1998 gdoine.

Svojevremeno 2004. godine i kasnije 2007, 2008 i 2009. godine prvaci države u lovnom streljaštvu bili su Rajnpreht Viktor i Pavlović Rade.

Ovi rezultati čine nas ponosnim da smo učestvovali u osnivanju kluba, lovnog streljaštva sa tako uspešnim članovima našeg lovačkog društva i drugih lovačkih društva iz okoline.

Za svoj rad dobili smo Orden Lovačkog saveza Vojvodine 1995. godine, a određen broj članova je dobio Orden i to zlatni (Vidović Siniša i Kovačević Ivan – Zvonko).

Sve izneto ukazuje da je lovačko društvo u Staroj pazovi u proteklih 100 godina ostvarilo zapažene rezultate na mnogim poljima, a ne samo u oblasti lovstva, te da može uspešno delovati u budućnosti odnosno u narednih 100 godina.

U Staroj Pazovi decembra 2010. godine

Odbor za proslavu 100 godina lovačkog društva „Stara Pazova“ iz Stare Pazove:

Slavko Uzelac, Ivan Kovačević i Siniša Vidović.